Dat gewapende militairen in het straatbeeld ‘buitengewoon’ zijn, dat is wel juist. Maar de situatie vandaag met bedreigingsniveau 3 is ook buitengewoon. Buitengewone situaties vragen soms buitengewone maatregelen. En die kunnen zonder aan de rechtsstaat te raken. In de jaren 80 van vorige eeuw, ten tijde van de CCC-dreiging, reden er blijkbaar Para’s met jeeps door de straten van Gent (er was daar toen ook een socialistische burgermeester). Buitengewoon maar legitiem! Want het was de overheid die de orders aan die militairen gaf om te patrouilleren als afschrikking voor terroristen. Die overheid heeft namelijk de plicht haar burgers te beschermen en ging daarom over tot die buitengewone maatregelen. Zoals vandaag ook gebeurt.
Kortom, enkel indien de overheid militairen zou inzetten om de fundamentele rechten van haar burgers te beknotten, wordt de rechtsstaat geschonden. Er zijn hiervan genoeg voorbeelden, maar gelukkig niet in dit land.
Achter de verklaringen van die burgermeesters (van G. en M.) mag ook wat politiek gespin gezocht worden. Want in Antwerpen is er een burgermeester die wel militairen wil. Met hun verklaringen creëren de burgermeesters van G. en M. de perceptie dat hun collega uit A. maatregelen wil die eigenlijk “niet passen in onze democratische rechtsstaat”. En mag dan niet een beetje getwijfeld worden aan het democratisch gehalte van zo een burgermeester en zijn entourage (lees: zijn partij) ? Heel subtiel allemaal, maar intellectueel oneerlijk.
En wat moet je daar als militair zelf over denken ? De uitspraken van die burgermeesters ergeren mij. Gelukkig vinden in Vlaanderen, volgens de recente enquête van Le Soir*, alvast 74 % van de ondervraagden dat het moet kunnen dat militairen ingezet worden voor bewakingsopdrachten. Die mensen zijn niet van mening, en wees niet boos dat ik wat overdrijf, dat militairen een speciale kaste vormen die het gewone volk angst inboezemt, of dat militairen een soort ‘aliens’ zijn in het land dat ze dienen.
Dat dienende karakter staat buiten kijf. Militairen voeren de opdrachten uit die ze krijgen, zoals het in een democratische rechtsstaat past! Sinds 1960 gaven 146 militairen daarbij het grootste offer bij missies in het buitenland*. Daarnaast behoort ook ‘hulp aan de natie’* tot het takenpakket van Defensie. En dat militairen wat kunnen, heb ik al in mijn vorige bijdrage geschreven. Maar indien het echt nodig is, kunnen ze ook ‘patatten’ rooien om de boeren te helpen of zandzakjes vullen om de civiele bescherming te steunen. En als de overheid het zo wil, blijven de militairen braaf in hun kazernes. Zet de poorten van die kazernes wagenwijd open en ze blijven nog ‘in hun kot’. Geen hond zo trouw aan zijn meester als militairen aan dit land.
Om af te ronden, voor wie zich zorgen maakt over de rechtsstaat wanneer militairen in het straatbeeld komen, heb ik nog een boodschap. Los van hun ideologische of politieke overtuiging leggen militairen een eed af: “Ik zweer getrouwheid aan de Koning, gehoorzaamheid aan de grondwet en aan de wetten van het Belgische volk”. Dat zijn geen loze woorden. Die eed symboliseert de gehechtheid en de trouw aan de democratische rechtsstaat van alle militairen.
Sommige politici, en waarschijnlijk ook veel medeburgers, schijnen dat spijtig genoeg vergeten te zijn en moeten ook eens aan herinnerd worden wat een democratische rechtsstaat werkelijk is.
* https://www.ensie.nl/redactie-ensie/rechtsstaat
* http://www.lesoir.be/761190/article/actualite/belgique/2015-01-19/72-des-belges-sont-favorables-presence-militaires-en-rue
* http://www.warveterans.be/veteranen/gesneuvelde-militairen-1960-nu/id-menu-231
*http://www.dekamer.be/kvvcr/showpage.cfm?section=qrva&language=nl&cfm=qrvaXml.cfm?legislat=53&dossierID=53-b064-668-0197-2011201208178.xml